Kleszczowe zapalenie mózgu - szczepionka

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest chorobą wywoływana przez wirusy przenoszone przez kleszcze i można się nią zarazić, będąc pogryzionym przez tego owada. Kleszczowe zapalenie mózgu zwykle przebiega bezobjawowo, ale niekiedy  powoduje spore powikłania zdrowotne. Bardzo łatwo można się przed tą chorobą ochronić, stosując specjalną szczepionkę. Kiedy należy przyjąć szczepionkę, kto może wziąć zastrzyk, a także czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jej zastosowania?


Może Cię też zainteresować:

Kleszczowe zapalenie mózgu: powikłania
Kleszczowe zapalenie mózgu leczenie naturalne
Odkleszczowe zapalenie opon mózgowych objawy

 

Kleszczowe zapalenie mózgu

KZM, czyli inaczej kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą, którą można zarazić się praktycznie wszędzie. Endemicznie w Polsce można spotkać to schorzenie w województwie warmińsko-mazurskim oraz podlaskim. Uważa się, że to właśnie na północy Polski występuje ta choroba najczęściej, dlatego osoby przebywającej i mieszkające w tych terenach, powinny się niezwłocznie zaszczepić. Chorobę tę możemy spotkać także głównie w Europie Środkowej tj., np.: w Szwajcarii na Węgrzech w Czechach oraz Niemczech.

Będąc ukąszonym przez kleszcza, należy niezwłocznie udać się do lekarza lub na oddział pogotowia ratunkowego, w celu usunięcia insekta oraz dezynfekcji miejsca ukąszenia. Bardzo dobrym posunięciem jest także poddanie kleszcza badaniom, w celu wykluczenia różnorodnych chorób, przenoszonych przez insekty. W momencie zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu, należy podjąć niezwłocznie leczenie! Jest to jednak schorzenie,  przeciwko któremu z powodzeniem można się zaszczepić. Jaka jest zatem szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu?
 

Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu

Mimo że kleszczowe zapalenie mózgu bardzo często nie objawia się żadnymi niepokojącymi symptomami, ponieważ pacjenci zwykle przechodzą go jako zwykłą grypę, niekiedy niestety może powodować spore powikłania. Najlżejszym powikłaniem jest zapalenie opon mózgowych. Jednak fakt, że jest to choroba neurologiczna, sprawia, że zachorować może cały organizm człowieka, a najbardziej podatny jest właśnie cały układ nerwowy. Choroba ta może doprowadzić nawet do trwałych paraliżów i niedowładów, a co za tym idzie, do niepełnosprawności do końca życia. Każdy, kto ma możliwość zaszczepienia się przeciwko tej ciężkiej w skutkach chorobie, warto, aby to zrobił.

Kleszczowe zapalenie mózgu - szczepionka

Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu polega na przyjęciu trzech dawek tzw. początkujących. Następnie co 3 - 5 lat przyjmuje się tzw. dawki przypominające przeciwko KZM. Szczepieniom powinny poddać się osoby reprezentujące poszczególne grupy zawodowe m.in. ogrodnicy, leśnicy, osoby pracujące ze zwierzętami w gospodarstwie, krótko mówiąc - wszyscy ludzie, którzy są związani zawodowo z pracą na świeżym powietrzu, zwłaszcza w obszarach endemicznych, czyli np. w województwie warmińsko-mazurskim. Jak wiadomo, nie da się ani przewidzieć, ani właściwie uchronić przed ugryzieniem kleszcza, dlatego warto nie lekceważyć tych insektów, ponieważ  powodują groźne dla organizmu choroby. Szczepionkę przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu cechuje niezwykła skuteczność, aż 95 przypadków na 100, po zaszczepieniu się, nigdy nie zapada na tę chorobę! Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu jest zatem niezwykle skuteczna, dlatego bardzo rozsądnym krokiem jest jej zakup oraz zaszczepienie się.

Szczepionka przeciw kleszczom powinna być podawana w okresie zimowym, dzięki temu organizm człowieka jest w stanie wytworzyć wiele przeciwciał, które skutecznie będą walczyć z tą chorobą w okresie wiosenno-letnim. Niestety, nie zawsze istnieje taka możliwość. W przypadku wyjazdu na tereny endemiczne należy przyjąć niezwłocznie szczepionkę, mówi się wtedy o przyspieszonym cyklu szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.  

Szczepionka na kleszcze dla dzieci

Dzieci stanowią aż 1/4 populacji chorujących na kleszczowe zapalenie mózgu, jest to spowodowane głównie ich z aktywnym trybem życia, przez co kleszcze najczęściej atakują właśnie najmłodszych. Dlatego szczepionka przeciw kleszczom jest niezwykle ważna dla dzieci. Podobnie jak w przypadku dorosłych, dzieci również przyjmują tę szczepionkę w trzech krokach. Najważniejszy jest fakt, aby były one zupełnie zdrowe w momencie przyjmowania szczepienia. Choć bywa niebezpieczne, kleszczowe zapalenie mózgu, szczepienia dla dzieci, ani dla dorosłych nie są obowiązkowe, dlatego szczepionka ta nie figuruje na liście oficjalnych szczepień dziecięcych Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w Polsce .
 

Kleszczowe zapalenie mózgu szczepionka - od jakiego wieku?

Jak wyżej zostało już wspomniane, szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest niezwykle istotne, w jakim wieku zatem można poddać się po raz pierwszy cyklowi trzech bardzo ważnych szczepień? Przeciwdziałać w tej chorobie można już od pierwszego roku, zaszczepić się mogą zatem bardzo małe dzieci oraz dorośli! Warto wspomnieć, że po pierwszym cyklu szczepień odporność przeciwko KZM utrzymuje się przez co najmniej 3 lata. Jest to okres dosyć długi, dlatego będąc osobą bezpośrednio pracującą w terenie, nie trzeba martwić się szczepieniami przez spory okres.

Szczepienie dzieci przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest niezwykle istotne, pozwala ono uchronić najmłodszych przed niechcianymi chorobami oraz bardzo groźnymi powikłaniami. Jak wiadomo, dzieci o wiele lepiej przechodzą różnorodne choroby mimo to, nie warto ryzykować!

Schemat szczepienia przeciwko KZM

Proces szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu można opisać w trzech bardzo prostych krokach:

• Krok I -  Przed przyjęciem i przede wszystkim, przed zakupem szczepionki najważniejsze jest udanie się do lekarza. Tylko wykwalifikowany specjalista może jednoznacznie stwierdzić, czy dana osoba jest gotowa do przyjęcia szczepionki. Jak wiadomo, najważniejsze to być zdrowym, ponieważ do ciała człowieka zostaną wprowadzone wirusy tej choroby w niewielkim stężeniu. Aby móc zaszczepić się, należy podać lekarzowi wszelkie potrzebne informacje. Pacjent musi poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, o alergiach, nietolerancjach pokarmowych oraz o przebytych chorobach. Tak, by nie doszło do żadnych niepożądanych skutków. Podanie szczepionki osobie chorującej na alergię, może doprowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego, dlatego nie można lekceważyć tego kroku. Po pozytywnym przejściu kontroli lekarskiej pacjent otrzymuje receptę na szczepionkę kleszczowego zapalenia mózgu KZM.

• Krok II - Ten krok związany jest z zakupem szczepionki. Należy pamiętać, że szczepionkę trzeba przechowywać w temperaturze od +2 do +8 stopni oraz transportować w tworzywie izotermicznym. Zaleca się udanie się do ośrodka, w którym bezpośrednio można zakupić preparat i następnie wykonać szczepienie. Kupując szczepionkę wcześniej, należy trzymać ją w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce.

• Krok III -  Ostatni krok jest związany ze szczepieniem. Preparat wstrzykuje wykwalifikowany lekarz lub pielęgniarka, według określonego schematu.

Pierwsza dawka leku - Podawana jest w terminie dowolnym, zaleca się jednak okres zimowy, dzięki temu szczepienie będzie skuteczniejsze. 

Druga dawka leku - Podawana jest zwykle po około miesiąca czasu od pierwszej dawki. Jeżeli pacjent poddany jest szczepieniu przyspieszonemu, czyli np. w okresie letnim, drugą dawkę przyjmuje już nawet po 7 dniach.

Trzecia dawka leku - Podawana jest po około 5 miesiącach, a nawet roku, od drugiej dawki, natomiast w przypadku szczepienia przyspieszonego stosuje się ją już po 21 dniach od przyjęcia drugiej dawki.

Po przyjęciu trzech dawek szczepienia jest się odpornym na tę chorobę. Po kilku latach stosuje się tzw. szczepionki przypominające, gdyż pierwsza, inicjująca dawka szczepienia daje zwykle odporność na około 3, do 5 lat. Jeżeli szczepionki inicjujące przyjmują osoby po 60 roku życia, ważne, aby dawki przypominające wzięły przed upływem 3 lat. Co istotne, przy zastosowaniu szczepionki przeciw kleszczom - Encepur, osoby przed 49 rokiem życia powinny przyjąć dawkę przypominającą po upływie 1,5 roku, natomiast kolejne dawki do 5 lat. Osoby po 49 roku życia dawkę przypominająca również muszą wziąć po około 1,5 roku, jednak kolejne dawki po okresie nie dłuższym niż 3 lata.

Szczepionka na kleszcze

Szczepionkę na kleszczowe zapalenie mózgu przyjmuje się w postaci zastrzyku do ramienia lub do pośladka. Jeżeli pacjent choruje na tzw. skazę krwotoczną, preparat przyjmowany jest podskórnie. Samo szczepienie nie daje żadnych niepokojących objawów, mogą wystąpić tylko niewielkie zawroty głowy, nudności, sporadycznie mogą pojawić się także wymioty. Symptomy te mijają po kilku godzinach, ewentualnie na następny dzień.

Cena szczepienia na Kleszczowe zapalenie mózgu

Cena szczepionek przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zróżnicowana. Średnio jedna dawka kosztuje około 100 zł. Poddając się całej serii szczepień, należy nastawić się na wydatek. Mimo to jest to inwestycja opłacalna, ponieważ chroni przed zachorowaniem na tę groźną w powikłaniach chorobę. Osoby, przebywające na obszarach endemicznych, narażone są w większych stopniu na zachorowalność, co więcej, późniejsze leczenie KZM może okazać się o wiele wyższe cenowo! W przypadku wystąpienia groźnych powikłań należy udać się do szpitala, a także wykupić wszystkie potrzebne leki. Z pewnością ostateczna suma nie zmieści się w przedziale 300 zł.

Szczepienia należy powtarzać, jednak zazwyczaj najszybciej dopiero po około roku, co pozwala na rozłożenie kosztów za szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Szczepienie przeciw kleszczom - powikłania

Zazwyczaj szczepienie to nie powoduje ciężkich dla zdrowia i życia powikłań. W miejscu wkłucia może pojawić się ból i obrzęk. Kończyna zwykle staje się wtedy tkliwa na dotyk. Rzadko występują objawy stanu zapalnego, tzw. grypopodobne, czyli gorączka, wymioty, ból. Jeśli pacjent uskarża się na któryś z symptomów, należy podać mu preparaty przeciwzapalne oraz zastosować zimne okłady w miejscu wkłucia się igły. Jednym z powikłań szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, może być ból mięśniowo - stawowy, pacjent odczuwa drętwienie kończyn, co uniemożliwia mu bezbolesne poruszanie się. Wszystkie objawy towarzyszące szczepionce, są charakterystycznymi symptomami różnorodnych szczepień, zwykle powikłania mijają w ciągu 24 godzin.

Szczepionka na kleszcze - przeciwwskazania

Szczepionka na tę chorobę jest nie tylko łatwo dostępna, ale daje praktycznie 100% ochronę przeciwko zachorowaniu. Kleszcze są nosicielami wielu groźnych chorób, dlatego jeśli istnieje możliwość zaszczepienia się, warto to zrobić. Czy zatem istnieją jakieś przeciwwskazania do zaszczepienia się? Z pewnością osoby, będące uczulone na którykolwiek składnik szczepionki nie powinni jej przyjmować. Warto zaznaczyć, że u mocno uczulonych na dany składnik, po zastosowaniu preparatu, może wystąpić silny wstrząs anafilaktyczny, który niekiedy prowadzi nawet do śmierci. Ze szczepieniem powinny wstrzymać się także osoby, które aktualnie są chore i mają wysoką gorączkę, połączoną z objawami grypopodobnymi, gdyż ich organizm jest osłabiony i podatny na inne infekcje. Każdorazowo, przed przyjęciem poszczególnych serii szczepień, należy udać się do lekarza i poddać szczegółowym badaniom. Specjalista stwierdzi jednoznacznie, czy pacjent może poddać się szczepieniu, czy należy je odłożyć w czasie.

 

Zobacz także inne choroby i tematy związane z kleszczami:
 

Wirus Powassan
Borelioza leczenie
Zaczerwienienie po kleszczu
 

Inna profilaktyka antykleszczowa

Polega na zapobieganiu ukąszeniom przez kleszcze,unikaniu pobytu na terenach zwiększonego ryzyka, gdzie kleszcze występują często. Ochrona przed kleszczami zakłada jednak przede wszystkim właściwe ubieranie się na wyprawy do lasu czy na gęsto porośniętą łąkę. A to oznacza ubranie koszuli z długimi rękawami, spodni z długimi nogawkami, skarpetek i pełnych butów. Osłonić warto też głowę i szyję.Warto przy tym dodać, że najlepiej, jeśli jest to odzież w jasnych kolorach; na czarnej czarnego kleszcza nie zobaczymy. Wskazane jest także stosować dobre środki przeciw kleszczom, najlepiej zawierających DEET , które należy rozpylać na ubranie i odsłoniętą skórę, z wyjątkiem twarzy. Po każdym powrocie z terenów występowania kleszczy obowiązuje prysznic i dokładna kontrola całej skóry, zwłaszcza pachwin, pach, okolic za małżowinami usznymi i fałdów skórnych.
   

 

Uwaga!

• Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
• Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.