Etiopia: Szczepienia, malaria, denga oraz inne potencjalne zagrożenia, czyli co zabrać i jak ważne są repelenty na komary Etiopii?

• Malarię roznoszą komary z rodzaju Anopheles, których należy bezwzględnie unikać stosując repelenty marki Mugga DEET korzystać z moskitier oraz chemioprofilaktyki.
• Malaria występuje niezależnie od pory roku, a największe możliwe natężenie ukąszeń przez komary jest w porze deszczowej i podeszczowej.
• Malaria jest obecnie jedną z trzech najgroźniejszych, oprócz AIDS i gruźlicy, chorób zakaźnych w świecie. Liczbę nowych zachorowań szacuje się na 300-500 milionów rocznie, a liczbę zgonów na 1,5-2,7 milionów każdego roku.
• Denga to potencjalnie śmiertelna choroba wirusowa, przyjmująca postać gorączki krwotocznej występująca u ludzi. Patogenem odpowiedzialnym za wywołanie choroby są wirusy dengi z rodziny Flaviviridae, przenoszone przez komary z rodzaju Aedes.Należy bezwzględnie ich unikać stosując repelenty marki Mugga DEET oraz korzystać z moskitier. Do głównych objawów poza wysoką gorączką należą silne bóle i sztywność stawów. Występuje endemicznie w strefie subtropikalnej i tropikalnej. Ze względu na brak szczepionki i skutecznych leków antywirusowych możliwe jest tylko leczenie objawowe.

Mapa występowania malarii w Etiopii ( źródło www.fitfortravel.nhs.uk )
 

• Obowiązkowe szczepienia przy podróży z Polski – nie obowiązują.Natomiast szczepienie przeciwko żółtej gorączce wymagane jest od osób przybywających bezpośrednio z rejonu występowania tej choroby.

Szczepienia zalecane do Etiopii

• wirusowe zapalenie wątroby typu A
• wirusowe zapalenie wątroby typu B
• tężec + błonica
• choroba Heinego-Medina (inaczej: poliomyelitis)
• dur brzuszny
• japońskie zapalenie mózgu
• inne według zaleceń lekarza w bardzo rzadkich sytuacjach

Co zabrać do Etiopii?

• Preparaty na komary tropikalne, moskity i inne insekty ( bez repelentów i leków malarycznych nawet nie myślmy o wyjeździe – należy wiedzieć, że do dzisiaj nie wynaleziono szczepionki na malarię ). Etiopia jest krajem gdzie występuje malaria przenoszona przez komary.
• Moskitiera przeciw komarom. W większości hotelów w standardzie są już moskitiery na łóżko, zdarzają się zazwyczaj zakurzone, brudne lub dziurawe. Zdarza się, że hotel nie ma takich moskitier lub będziemy spali pod namiotem. Moskitiera chroni życie, bo nie dopuszcza do śpiącego człowieka komarzyc szukających krwi.
• Apteczka podróżna zawierająca leki przeciwbólowe, plastry, środki odkażające oraz leki łagodzące problemy żołądkowe szczególnie przeciw biegunce.Na safari, w parku, na plaży, itp. miejscach podczas skaleczenia będziemy często skazani tylko na siebie i podręczny ekwipunek medyczny.
• Żel antybakteryjny do rąk oraz nawilżone chusteczki. Żel stosujemy przed posiłkiem wcierając w ręce, a w szczególności zawsze tam, gdzie nie mamy dostępu do bieżącej wody np. na safari, parku lub w toalecie. W toaletach przy drodze nie ma zazwyczaj papieru i mydła. Żel i chusteczki chronią nas przed bakteriami szczególnie przed tzw. chorobą brudnych rąk,która ma wiele nazw. Raz określana jest amebozą innym razem czerwonką. Zarazić się nią można wszędzie, jednak największe ryzyko zachorowania istnieje właśnie w krajach tropikalnych.Czerwonką zarazić się możemy pijąc wodę lub spożywając jedzenie, które zakażone jest cystami pasożyta (Entamoeba histolytica),gdy dostaną się one do organizmu mogą zaatakować m.in. płuca, wątrobę lub mózg. Najczęściej jednak atakują jelita powodując tzw. zespół jelitowy. Ta postać czerwonki jeśli nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić nawet do zgonu.
• Emulsje do opalania z filtrem UVA/UVB min. SPF50 oraz pomadki do ust.  W strefie równikowej i podrównikowej jest bardzo ostre słońce i suche powietrze, które szybko może doprowadzić do poparzeń skóry, przegrzania ,a nawet udarów. Pamiętaj o smarowaniu balsamem uszu,a pomadkami ochronnymi ust, które najczęściej i najszybciej ulegają przesuszeniu i poparzeniu.
• Okulary przeciwsłoneczne, a osoby z wadą wzroku-druga para okularów.
• Książeczkę szczepień międzynarodowych - (między innymi zalecane szczepienie przeciw żółtej febrze)
• Woreczki foliowe strunowe lub typu ZIPP,  które w czasie safari skutecznie chroniące rzeczy podręczne przed pyłem
• Przewodnik z mapą o danym kraju w naszym języku  – dobrze wiedzieć gdzie jesteśmy i jakie są zwyczaje danego kraju.
• Ważny paszport  (minimum 6 miesięcy od daty wyjazdu z terytorium kraju zagranicznego).
• Kserokopię dowodu osobistego i paszportu
• Numery telefonów  do lekarzy chorób tropikalnych w Polsce ( są w zakładce Lekarze chorób tropikalnych) oraz do ambasad i konsulatów. Poziom medycyny w krajach tropikalnych jest zazwyczaj niski dlatego w razie problemów lepiej kontaktować się z lekarzem w Polsce lub najbliższym konsulatem.
• Kamera,  aparat fotograficzny, lornetka, latarka, zapasowe baterie do aparatu oraz karta pamięci.
• Karty kredytowe  (najczęściej akceptowane są Visa, MasterCard, American Express).
• Zaświadczenie medyczne  (w języku angielskim), jeśli chorujecie Państwo na jakiś poważne schorzenia
• Należy rozważyć zakup dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego  (ubezpieczenie kosztów transportu, leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków)
• Małe saszetki, torebki  z suwakiem na dokumenty i pieniądze oraz jakiś plecak szczególnie przyda się na Safari. Dokumenty należy trzymać albo hotelowym sejfie albo zawsze blisko siebie – najwięcej złodziei jest na bazarach.
• Odzież  powinna być lekka, przewiewna i w jasnych kolorach. Powinniśmy zabrać długie spodnie,szorty,polar,sweter albo lekka kurtka,kostium kąpielowy, koszula z krótkim rękawem, koszula z długim rękawem, buty zakryte trekingowe lub adidasy,sandały,kapelusz albo czapka ( chronią nas przed groźnym słońcem ), płaszcz przeciwdeszczowy (wszystko z tkanin przewiewnych)

Federalna Demokratyczna Republika Etiopii
Stolica: Addis Abeba
Waluta: etiopski birr (ETB), 1 ETB = 100 centów;
Język urzędowy: amharski
Inne języki: angielski oraz miejscowe języki etniczne (oromo, tigrinia)

Wiza i przepisy wjazdowe.

Obywatele polscy udający się do Etiopii muszą mieć wizę na przyjazd i pobyt. Osoby małoletnie podróżujące bez rodziców powinny przedstawić ich pisemną zgodę na podróż, aby otrzymać wizę.  Wiza turystyczna dla polskich obywateli wydawana jest na lotnisku w Addis Abebie. Wiza turystyczna uzyskana na lotnisku jest jednokrotna i ważna przez 30 dni. W razie potrzeby można ją przedłużyć w Immigration Authority przy Churchill Road w Addis Abebie. Procedura jest prosta, a wizę odbiera się następnego dnia. Przy wjeździe wymagany jest co najmniej 6-miesięczny okres ważności paszportu. Nie ma możliwości uzyskania wizy na żadnym przejściu granicznym z krajami sąsiadującymi. Kary za pobyt w kraju bez ważnej wizy są wysokie, a procedura uzyskania wizy wyjazdowej w tego typu przypadkach jest długa i uciążliwa. Osoby planujące przekroczenie granicy etiopskiej drogą lądową mogą ubiegać się o wizę w konsulacie Federalnej Demokratycznej Republiki Etiopii w Berlinie lub w Moskwie (brak placówki dyplomatycznej na terenie Polski). W przypadku wjazdu własnym środkiem transportu niezbędne jest uzyskanie w etiopskim konsulacie stosownego pozwolenia zawierającego dokładny opis pojazdu (numery rejestracyjne, parametry silnika itd.). Ze względu na niejednolitą praktykę w zakresie wymogów co do dokumentacji pojazdu na poszczególnych przejściach granicznych Etiopii, w razie problemów z wjazdem należy nawiązać kontakt z Ambasadą RP w Addis Abebie.
 
Przepisy celne.
 
Osoby przybywające do Etiopii oraz opuszczające jej terytorium zobowiązane są zgłosić na przejściu granicznym wwóz/wywóz wszelkiej obcej waluty o wartości przekraczającej 3000 USD. Opuszczając terytorium Etiopii należy przedstawić stosowną dokumentację źródła wszelkiej obcej waluty przekraczającej powyższą wartość (dokumentacja sporządzona przed datą wygaśnięcia ważności etiopskiej wizy). Brak stosowania się do tych przepisów grozi konfiskatą gotówki, a nawet więzieniem. Przepisy te dotyczą również osób dokonujących tranzytu przez terytorium Etiopii powyżej 24 godzin.
 
Ponadto osoby przekraczające granicę Etiopii nie mogą wwozić ani wywozić lokalnej waluty (etiopskich birrów) powyżej kwoty 200 ETB. Odnotowano przypadki osób, które zostały aresztowane na lotnisku w Addis Abebie posiadając większą kwotę w etiopskiej walucie i zostały skazane na kary kilkuletniego więzienia.
 
Wwóz profesjonalnego sprzętu (kamery wideo, aparaty fotograficzne, urządzenia nagrywające oraz broń strzelecka) wymaga zgody ministerstwa kultury i informacji lub urzędu ds. ochrony środowiska. Amatorski sprzęt turystyczny można wwozić bez ograniczeń.
 
Kontrola na lotnisku skrupulatnie prześwietla bagaż wyjeżdżających. Sprawdzane są zwłaszcza krzyże metalowe oraz wyroby ze skóry i kości zwierząt chronionych. Przy wywozie pamiątek o większej wartości oraz dzieł sztuki należy się liczyć z tym, że celnik kontrolujący bagaże może zażądać pozostawienia tych przedmiotów na lotnisku przed odprawą w celu sprawdzenia ich wartości. Przedmioty te nie są zwracane. Dlatego najlepiej wcześniej uzyskać zgodę Muzeum Narodowego w Addis Abebie na ich wywóz, zaś na wywóz wyrobów ze skór i kości dzikich zwierząt – zgodę urzędu ds. ochrony środowiska. W przypadku przedmiotów pamiątkowych o mniejszej wartości należy zachować rachunek ze sklepu, w którym jej zakupiono i okazać go w razie potrzeby w trakcie kontroli.
 
Meldunek.
 
Przy pobytach dłuższych niż 30 dni wymagana jest rejestracja. Meldunku dokonuje się w urzędzie imigracyjnym (wniosek, 2 zdjęcia, opłata skarbowa).
 
Ubezpieczenie.
 
Polisy ubezpieczeniowe nie są obowiązkowe. Zaleca się jednak wykupienie polisy w międzynarodowej firmie ubezpieczeniowej, ponieważ polskie firmy nie są w Etiopii znane. Przed wyjazdem należy upewnić się, że ubezpieczyciel ma w Etiopii wiarygodnego agenta, który pokryje na miejscu koszty ratowania życia lub leczenia, na podstawie polisy wystawionej w Polsce. W innym wypadku ubezpieczony musi sam pokryć ww. koszty, a następnie ubiegać się o ich refundację w Polsce. Polisa powinna obejmować również koszty ewakuacji drogą powietrzną w szczególnie niebezpiecznych przypadkach zagrożenia zdrowia i życia.
 
Opieka medyczna.
 
Zaleca się posiadanie międzynarodowej książeczki szczepień z ważnym szczepieniem przeciw żółtej febrze. Choroba ta występuje na terenach niżej położonych, a ponadto jest to szczepienie obowiązkowe przy podróżach z Etiopii do krajów sąsiednich. Zaleca się także dokonanie szczepień przeciw żółtaczce typu A i B, tężcowi, durowi brzusznemu, zapaleniu opon mózgowych i wściekliźnie. Na terenach położonych poniżej 2000 m n.p.m. występuje zagrożenie malarią. Z uwagi na stosunkowo częste występowanie szczególnie niebezpiecznej odmiany malarii – mózgowej – należy zachować szczególną ostrożność na terenach malarycznych i stosować profilaktykę. Ze względu na duże zagrożenie pasożytami i bakteriami pokarmowymi, zaleca się spożywanie wody butelkowanej, unikanie napojów z lodem niewiadomego pochodzenia oraz częste mycie rąk (koniecznie przed każdym posiłkiem). Należy o tym pamiętać zwłaszcza na prowincji, gdzie warunki higieniczne w hotelach i restauracjach pozostawiają wiele do życzenia. Posiłki w restauracjach, szczególnie tych często uczęszczanych, zwykle są bezpieczne. Należy unikać spożywania surowych jarzyn, zwłaszcza sałaty, w przygodnych restauracjach, a także pamiętać, że małe restauracje mogą nie mieć urządzeń chłodniczych.
 
Państwowa opieka zdrowotna jest na bardzo niskim poziomie. Należy korzystać z prywatnych klinik. Stosunkowo tani  i godny polecenia jest szpital Balcha w Addis Abebie, w którym pracuje personel rosyjski, choć oferowane usługi obejmują jedynie podstawowy zakres. W przypadkach poważnych oraz gdy trzeba wykonać specjalistyczne badania, zaleca się Klinikę Nordycką, drogą, lecz zatrudniającą skandynawskich lekarzy. Na prowincji dość często można spotkać ośrodki zdrowia prowadzone przez misjonarzy. Koszt wizyty u lekarza wynosi około 10,00 USD (szpital Balcha) oraz 160,00 USD (Klinika Nordycka), a doby w klinice prywatnej – minimum 50 USD. Warto być zaopatrzonym w podstawowe leki przeciwgorączkowe, regulujące przemianę materii, a także przeciwmalaryczne w przypadku planowania podróży w tereny zagrożone tą chorobą.Ograniczone zagrożenie trądem, szczególnie w rejonach pozbawionych właściwych warunków sanitarnych.
 
Informacje dla kierowców.
 
W Etiopii obowiązuje ruch prawostronny. Sieć drogowa jest słabo rozwinięta. Choć coraz większa część kraju pokryta jest drogami asfaltowymi,  zalecane jest poruszanie się samochodem z napędem na cztery koła. Kierowcy etiopscy często jeżdżą nieostrożnie i nie posiadają ubezpieczenia OC. Ruch utrudniają liczni piesi wchodzący na jezdnię w dowolnym miejscu i bez ostrzeżenia, a także zwierzęta domowe. Wypożyczalnie samochodów są stosunkowo liczne. Na jazdę po mieście można wypożyczyć zwykły samochód osobowy bez kierowcy. Natomiast na wyjazdy poza miasto samochód wypożycza się zawsze z kierowcą. Jest to wymóg agencji, a poza tym obecność Etiopczyka ułatwia rozeznanie na nie oznakowanych drogach i porozumiewanie się na prowincji, gdzie języki obce są bardzo słabo znane. Orientację w miastach utrudnia brak nazw ulic oraz numeracji domów. Za punkty orientacyjne służą znane lokalnej ludności miejsca, które nic nie mówią nowo przyjezdnym.
 
Podróżowanie po kraju.
 
Etiopia jest stosunkowo bezpiecznym i przyjaznym dla turystów krajem. Nie ma ograniczeń dla podróżowania po kraju, poza oznaczonymi terenami wojskowymi i do stanu Ogaden, który jest zamknięty dla turystów ze względu na trwającą tam operację wojsk rządowych przeciwko separatystycznej partyzantce. Ograniczenia nadal obowiązują w 50-kilometrowej strefie granicznej z Erytreą (granica z tym krajem jest zamknięta, a tereny przygraniczne miejscami zaminowane). W szczególności odradza się podróże w region wulkanu Erta Ale na Pustyni Danakilskiej, gdzie na początku 2012 r. zamordowano kilkoro turystów.
 
Z uwagi na niedawny konflikt etniczny, nie zaleca się wyjazdów do stanu Gambella. Ze względu na konflikt w Somalii, zdecydowanie odradza się podróże na wschodnie i południowo-wschodnie krańce kraju, w pobliże granicy z Somalią, a także z Kenią. Przy granicy z Kenią operują przeciwne etiopskiemu rządowi grupy zbrojne, zdarzają się również napaści rabunkowe.
 
Z tego samego względu należy również unikać podróżowania w 50-kilometrowej strefie przygranicznej z Sudanem.
 
Podróżować poza Addis Abebę najlepiej z przewodnikiem, znającym uwarunkowania lokalne. Zaleca się podróżowanie wyłącznie w ciągu dnia (obecność na drogach ludzi, zwierząt i nieoświetlonych pojazdów, a czasami także nielegalnych barier wznoszonych w celach rabunkowych) i tylko głównymi drogami. Komunikacja międzymiastowa i miejska jest dobrze rozwinięta i stosunkowo tania, choć często niezbyt komfortowa. Dobrą alternatywą dla komunikacji autobusowej jest komunikacja lotnicza. Linie narodowe Ethiopian Airlines, o renomie międzynarodowej, latają regularnie do większych miejscowości w kraju. Nocleg można znaleźć właściwie w każdej miejscowości, choć warunki często mogą być bardzo prymitywne. Należy liczyć się z brakiem bieżącej wody w toaletach. Warto mieć własny śpiwór i pościel oraz środek przeciw insektom .
 
Bezpieczeństwo turystów.
 
Etiopia jest uważana za kraj stosunkowo bezpieczny. Ciężkie przestępstwa przeciw turystom zdarzają się rzadko. Należy zachować środki ostrożności w miejscach publicznych (m.in. na największym targu Addis Abeby – Merkato czy w dzielnicy Piazza) ze względu na kradzieże kieszonkowe. Zdarzają się przypadki oszustw, np. ze strony osób podających się za przewodników, czy kradzieże z samochodów w trakcie postoju na światłach drogowych. Dlatego warto zamykać zamki auta, a szyby uchylać na tyle, aby niemożliwa było wtargnięcie z zewnątrz. Należy unikać nocnych spacerów w miastach, zwłaszcza w Addis Abebie. W razie konieczności wskazane jest korzystanie z usług miejscowego, zaufanego przewodnika.
 
Na sytuację wewnętrzną wpływ mogą mieć wydarzenia w Somalii oraz Ogadenie. Występuje zagrożenie atakami terrorystycznymi, zwłaszcza w Addis Abebie, możliwe są również protesty lub zamieszki, dlatego należy unikać wszelkich zgromadzeń. Ze względu na represyjny system polityczny, nie należy podejmować publicznych dyskusji na tematy polityczne i związane z przestrzeganiem praw człowieka.
 
Religia i obyczaje.
 
Ludność Etiopii jest bardzo religijna i skrupulatnie przestrzega licznych postów określonych przez Etiopski Kościół Ortodoksyjny. Wchodząc do kościołów etiopskich, należy zdjąć buty. Turyści zwykle obowiązani są do wykupienia biletów wstępu do świątyń, a także do wniesienia opłat za prawo do wykonywania zdjęć. W okresach postu dania mięsne i rybne mogą być w restauracjach niedostępne. Dość liczną grupę wyznaniową stanowią też muzułmanie. Na terenach zamieszkiwanych przez nich (przede wszystkim wschodnia i południowa Etiopia) zaleca się przestrzeganie zwyczajów odnoszących się do ubioru i zachowania.
 
Umawiając się na spotkania należy wziąć pod uwagę fakt, iż większość Etiopczyków liczy czas od wschodu do zachodu słońca, co w konsekwencji powoduje 6-godzinną różnicę pomiędzy czasem etiopskim a czasem zachodnim (Czas liczy się od godziny 6.00 rano, a więc w południe wg. systemu etiopskiego wypada godzina 6.00).
 
Święta.
 
W Etiopii obowiązują następujące dni wolne od pracy:  wszystkie niedziele (soboty są dniami roboczymi), 7 stycznia – Boże Narodzenie, 19 stycznia – Timkat, Tabaski (święto ruchome), 2 marca – Rocznica Zwycięstwa pod Adwą, Rocznica Urodzin Proroka Mahometa (święto ruchome), Wielki Piątek (przed Niedzielą Wielkanocną, święto ruchome), 1 maja – Międzynarodowe Święto Pracy, 5 maja – Dzień Zwycięstwa Patriotów Etiopskich, 28 maja – Rocznica Obalenia Dergu, 11 września – Nowy Rok, 27 września – Meskel (Rocznica Odnalezienia Prawdziwego Krzyża), zakończenie ramadanu (święto ruchome).
 
Przydatne informacje.
 
Urzędy są czynne od poniedziałku do piątku od 8.30 do 12.30 i od 13.30 do 17.00. Sklepy są na ogół czynne bez południowej przerwy, często do późnych godzin wieczornych.
 
Lokalna waluta: etiopski birr (ETB). 1 USD= ok. 16,50 ETB (stan na listopad 2010).
 
Tylko banki uprawnione są do wymiany pieniędzy. Wymiana na czarnym rynku ma charakter nielegalny. Bankomaty i urządzenia do przyjmowania opłat kartą (poza kilkoma hotelami w Addis Abebie – karty Visa lub MasterCard) są nieliczne. Należy przywieźć dewizy w gotówce (najlepiej USD, ale koniecznie banknoty nie starsze niż z 2001 r.) lub czeki podróżne (travellers-cheques – do realizacji w bankach w Addis Abebie). System bankowy jest bardzo słabo rozwinięty. W razie konieczności przekazania pieniędzy z zagranicy można korzystać z biur Western Union (Western Union wypłaca przekazane zza granicy pieniądze tylko w lokalnej walucie).
 
Podróżując poza Addis Abebą, należy zaopatrzyć się w lokalną walutę, ponieważ możliwości wymiany dewiz są często ograniczone lub w ogóle ich nie ma.
 
Opłata za noclegi w najlepszych hotelach w Addis Abebie wnoszona jest w birrach, na podstawie zaświadczenia o dokonaniu wymiany waluty. W innych hotelach zaświadczenie nie jest potrzebne. Tylko w kilku najlepszych hotelach w Addis Abebie można także płacić kartą kredytową.
 
Należy bezwzględnie przestrzegać zakazu fotografowania niektórych obiektów, a zwłaszcza budynków, w których znajdują się instytucje państwowe, i mostów. Praktykowana jest konfiskata kamer fotograficznych a nawet areszt.
 
W 2012 r. władze etiopskie zaostrzyły regulacje dot. korzystania z systemów VOIP w Internecie, w tym popularnego komunikatora Skype. Za użytkowanie go w sposób zagrażający państwu grozi kara do 15 lat pozbawienia  wolności. W braku definicji ww. pojęcia zaleca się nie korzystanie z komunikatorów VOIP na terenie Etiopii, w szczególności w kawiarenkach internetowych
 
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Federalnej Demokratycznej Republice Etiopii
 
Charge d’Affaires: Krzysztof Buzalski
 
Etiopia, Addis Abeba, Dej. Belay Zeleke Road, Gulele sub-City, Kebele 08, House No 583, P.O.Box 27207, 1000 Addis AbabaTel.: +251 11 157 41 89 Tel.: +251 11 157 41 90 Tel. dyżurny: +251 912 841 191 (24h) Tel. dyżurny: +251 911 523 989 (24h) Faks: +251 11 157 42 22
 
addisabeba.amb.sekretariat@msz.gov.pl