Namibia: Szczepienia, malaria, denga oraz inne potencjalne zagrożenia, czyli co zabrać i jak ważne są repelenty na komary w Namibii?
Publikacja 12 listopada 2024 Autor: Arkadiusz Ostojski
3 minuty czytania. Wybierasz się do Namibii?. Pewnie tak skoro znalazłeś się na tej stronie, więc zanim wsiądziesz do samolotu, przeczytaj tych kilka zdań poniżej, gdyż lecisz do kraju tropikalnego, w którym koniecznie należy przestrzegać pewnych, a niekiedy rygorystycznych zasad ochrony własnego zdrowia. Niestety, w Namibii poza słońcem i palmami czeka na Ciebie też wiele groźnych, a niekiedy śmiertelnych egzotycznych chorób zakaźnych, głównie pasożytniczych przenoszonych przez komary, na które nie wynaleziono skutecznych szczepionek i są to m.in.:
- Malaria, Denga, Gorączka Zachodniego Nilu, Filariozy, Leiszmanioza,
- Śpiączka afrykańska oraz równie groźna tzw. Ślepota rzeczna.
Namibia to kraj gdzie jest wilgotno i gorąco, a miejsca w których występują komary, wciąż się zmieniają i nawet jak ktoś wcześniej nie widział komarów w regionie to sytuacja może się zmienić w ciągu tygodnia. Temat profilaktyki i chorób przenoszonych przed komary jest często pomijalny i bagatelizowany przez podróżnych, a to ona może uchronić nas przed powiększeniem smutnej statystyki ofiar malarii czy dengi i powodem jest najczęściej mała wiedza o danym kraju, a przecież w kraju tropikalnym wystarczy tylko jedno ukąszenie komara, aby doszło do zachorowania na jedną z tych groźnych chorób. Mało kto zdaje sobie sprawę, że z powodu braku szczepień na malarię czy dengę najważniejszą rolę odgrywa właśnie tzw. profilaktyka nieswoista, która polega na utrudnieniu, zmniejszeniu i ochronie przed ukłuciami komarów i zalicza się do niej stosowanie przez podróżnych moskitier i przede wszystkim skutecznych repelentów na komary 
, które muszą posiadać odpowiednie stężenia i substancje rekomendowane przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) oraz rejestrację produktu w Ministerstwie Zdrowia.
Jak więc się zabezpieczyć, co ze sobą zabrać, na co uważać oraz jakie szczepienia do Namibii są obowiązkowe i zalecane? Co zapobiega chorobom?. Za chwilę odpowiemy na te pytania, a Ty dowiesz się, jak bezpiecznie spędzić wymarzony urlop, aby do domu wrócić szczęśliwym… i zdrowym.
Ryzyko wystąpienia Malarii w Namibii jest wysokie i występuje od listopada do czerwca w regionach: Oshana, Oshikoto, Omusati, Omaheke, Ohangwena i Otjozondjupa. Niezależnie od pory roku malaria występuje wzdłuż rzeki Kunene oraz w rejonach Kavango i Caprivi.
- Malarię roznoszą komary z rodzaju Anopheles, których należy bezwzględnie unikać stosując repelenty marki Mugga DEET korzystać z moskitier oraz chemioprofilaktyki.
- Malaria występuje niezależnie od pory roku, a największe możliwe natężenie ukąszeń przez komary jest w porze deszczowej i podeszczowej.
- Malaria jest obecnie jedną z trzech najgroźniejszych, oprócz AIDS i gruźlicy, chorób zakaźnych w świecie. Liczbę nowych zachorowań szacuje się na 300-500 milionów rocznie, a liczbę zgonów na 1,5-2,7 milionów każdego roku.
- Denga to potencjalnie śmiertelna choroba wirusowa, przyjmująca postać gorączki krwotocznej występująca u ludzi. Patogenem odpowiedzialnym za wywołanie choroby są wirusy dengi z rodziny Flaviviridae, przenoszone przez komary z rodzaju Aedes.Należy bezwzględnie ich unikać stosując repelenty marki Mugga DEET oraz korzystać z moskitier. Do głównych objawów poza wysoką gorączką należą silne bóle i sztywność stawów. Występuje endemicznie w strefie subtropikalnej i tropikalnej. Ze względu na brak szczepionki i skutecznych leków antywirusowych możliwe jest tylko leczenie objawowe.
Mapa występowania malarii w Namibii ( źródło www.fitfortravel.nhs.uk )
Jakie szczepienia wykonać do Namibii?
- Obowiązkowe szczepienia przy podróży z Polski – nie obowiązują.Natomiast szczepienie przeciwko żółtej gorączce wymagane jest od osób przybywających bezpośrednio z rejonu występowania tej choroby.
Szczepienia zalecane do Namibii
- wirusowe zapalenie wątroby typu A
- wirusowe zapalenie wątroby typu B
- tężec + błonica
- choroba Heinego-Medina (inaczej: poliomyelitis)
- dur brzuszny
- inne według zaleceń lekarza w bardzo rzadkich sytuacjach
Co zabrać do Namibii?
- Repelenty na komary, moskity i inne insekty ( bez repelentów i leków malarycznych nawet nie myślmy o wyjeździe – należy wiedzieć, że do dzisiaj nie wynaleziono szczepionki na malarię ). Namibia jest krajem gdzie występuje malaria przenoszona przez komary.
- Moskitiera przeciw komarom. W większości hotelów w standardzie są już moskitiery na łóżko, zdarzają się zazwyczaj zakurzone, brudne lub dziurawe. Zdarza się, że hotel nie ma takich moskitier lub będziemy spali pod namiotem. Moskitiera chroni życie, bo nie dopuszcza do śpiącego człowieka komarzyc szukających krwi.
- Apteczka podróżna zawierająca leki przeciwbólowe, plastry, środki odkażające oraz leki łagodzące problemy żołądkowe szczególnie przeciw biegunce.Na safari, w parku, na plaży, itp. miejscach podczas skaleczenia będziemy często skazani tylko na siebie i podręczny ekwipunek medyczny.
- Żel antybakteryjny do rąk oraz nawilżone chusteczki. Żel stosujemy przed posiłkiem wcierając w ręce, a w szczególności zawsze tam, gdzie nie mamy dostępu do bieżącej wody np. na safari, parku lub w toalecie. W toaletach przy drodze nie ma zazwyczaj papieru i mydła. Żel i chusteczki chronią nas przed bakteriami szczególnie przed tzw. chorobą brudnych rąk,która ma wiele nazw. Raz określana jest amebozą innym razem czerwonką. Zarazić się nią można wszędzie, jednak największe ryzyko zachorowania istnieje właśnie w krajach tropikalnych.Czerwonką zarazić się możemy pijąc wodę lub spożywając jedzenie, które zakażone jest cystami pasożyta (Entamoeba histolytica),gdy dostaną się one do organizmu mogą zaatakować m.in. płuca, wątrobę lub mózg. Najczęściej jednak atakują jelita powodując tzw. zespół jelitowy. Ta postać czerwonki jeśli nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić nawet do zgonu.
- Emulsje do opalania z filtrem UVA/UVB min. SPF50 oraz pomadki do ust. W strefie równikowej i podrównikowej jest bardzo ostre słońce i suche powietrze, które szybko może doprowadzić do poparzeń skóry, przegrzania ,a nawet udarów. Pamiętaj o smarowaniu balsamem uszu,a pomadkami ochronnymi ust, które najczęściej i najszybciej ulegają przesuszeniu i poparzeniu.
- Okulary przeciwsłoneczne, a osoby z wadą wzroku-druga para okularów.
- Książeczkę szczepień międzynarodowych - (między innymi zalecane szczepienie przeciw żółtej febrze)
- Woreczki foliowe strunowe lub typu ZIPP, które w czasie safari skutecznie chroniące rzeczy podręczne przed pyłem
- Przewodnik z mapą o danym kraju w naszym języku – dobrze wiedzieć gdzie jesteśmy i jakie są zwyczaje danego kraju.
- Ważny paszport (minimum 6 miesięcy od daty wyjazdu z terytorium kraju zagranicznego).
- Kserokopię dowodu osobistego i paszportu
- Numery telefonów do lekarzy chorób tropikalnych w Polsce ( są w zakładce Lekarze chorób tropikalnych) oraz do ambasad i konsulatów. Poziom medycyny w krajach tropikalnych jest zazwyczaj niski dlatego w razie problemów lepiej kontaktować się z lekarzem w Polsce lub najbliższym konsulatem.
- Kamera, aparat fotograficzny, lornetka, latarka, zapasowe baterie do aparatu oraz karta pamięci.
- Karty kredytowe (najczęściej akceptowane są Visa, MasterCard, American Express).
- Zaświadczenie medyczne (w języku angielskim), jeśli chorujecie Państwo na jakiś poważne schorzenia
- Należy rozważyć zakup dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego (ubezpieczenie kosztów transportu, leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków)
- Małe saszetki, torebki z suwakiem na dokumenty i pieniądze oraz jakiś plecak szczególnie przyda się na Safari. Dokumenty należy trzymać albo hotelowym sejfie albo zawsze blisko siebie – najwięcej złodziei jest na bazarach.
- Odzież powinna być lekka, przewiewna i w jasnych kolorach. Powinniśmy zabrać długie spodnie,szorty,polar,sweter albo lekka kurtka,kostium kąpielowy, koszula z krótkim rękawem, koszula z długim rękawem, buty zakryte trekingowe lub adidasy,sandały,kapelusz albo czapka ( chronią nas przed groźnym słońcem ), płaszcz przeciwdeszczowy (wszystko z tkanin przewiewnych)
Profilaktyka podczas pobytu w Namibii.
Nie brodzić i kąpać się w zbiornikach ze stojącą wodą: Zbiorniki ze stojącą wodą (jeziora,kanały,stawy,kałuże,sadzawki) to ulubiona kryjówka ślimaków przenoszących bilharcjozę (po malarii najczęściej występująca choroba tropikalna na świecie). Obecnie cierpi na nią 200-300 mln ludzi. Larwy przywry przenikają do organizmu człowieka przez skórę, do powierzchownych naczyń krwionośnych. Przekształca się w migrujące stadium rozwojowe – schistosomulę, która dostaje się wraz z krwią do płuc, lewej części serca, dużego krwiobiegu i w końcu do wątroby. Wątroba jest miejscem osiągnięcia dojrzałości płciowej.
Spożywać żywność i wodę wyłącznie z kontrolowanych źródeł: Myć ręce wodą z mydłem przed każdym posiłkiem i stosować żele antybakteryjne z minimalną zawartością alkoholu 60%.W terenie,gdzie nie mamy dostępu do wody zawsze stosujemy żele.Pić tylko i wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną.Unikać spożycia napojów i drinków z lodem niewiadomego pochodzenia.Unikać spożycia produktów mlecznych, jeśli nie mamy pewności, że były pasteryzowane oraz żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców.Uważajmy na świeżo wyciskane soki.Unikajmy surowych warzyw (zwłaszcza liściastych), sałatek, owoców morza, mięsa, majonezu i lodów. Owoce myjemy i obieramy własnoręcznie. Jedzmy potrawy gotowane, pieczone lub smażone.
Unikać obrażeń ciała i drobnych skaleczeń: Unikać kontaktów z lokalnymi zwierzętami,a w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę, należy jak najszybciej przemyć ranę wodą utlenioną lub wodą z mydłem i skierować się do placówki służby zdrowia.Unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka, iniekcji niesterylnymi igłami ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C). Unikać chodzenia boso po ziemi, gdzie istnieje ryzyko zakażenia (choroby pasożytnicze, np. zespół larwy wędrującej ), picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu, jazdy przepełnionymi autobusami i mikrobusami.Zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa i stosować foteliki samochodowe dla dzieci, korzystać z kasków podczas jazdy rowerami i motocyklami,korzystać z kasków podczas wycieczek w skalne góry.Dbać o higienę ciała.Stosować prezerwatywy, a najlepiej unikać stosunków seksualnych ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C, choroby skórne).
A co po powrocie.
Stolica: Windhoek
Waluta: dolar namibijski (NAD), 1 NAD = 100 centów;
Język urzędowy: angielski
Inne języki: afrikaans, niemiecki, miejscowe języki etniczne
Wiza i przepisy wjazdowe.
Obywatele polscy udający się do Namibii muszą posiadać wizę pobytową w paszporcie. Można się o nią ubiegać w przedstawicielstwach Namibii (w Londynie, tel. 0044 2076366244; Moskwie, tel. 007 952300113; Berlinie, tel. 0049 302540950). Ważność paszportu musi być o 6 miesięcy dłuższa niż termin ważności wizy. Przekraczając granicę w porcie lotniczym, trzeba okazać bilet powrotny. Na przejściach granicznych wizy nie są wydawane.
Przepisy celne.
Cudzoziemcy opuszczający Namibię mogą wywieźć – w ciągu 12 miesięcy od dnia wjazdu – jedynie taką ilość dewiz, jaką zadeklarowali przy wjeździe. Posiadanie i przywożenie narkotyków jest karalne. Istnieje zakaz wwozu broni bez zezwolenia oraz ograniczenia we wwozie innych towarów (perfumy, papierosy, alkohol).
Meldunek.
Cudzoziemiec przebywający w Namibii musi dokonać meldunku na policji (obowiązek ten realizowany jest przez osobę lub instytucję kwaterującą).
Opieka medyczna.
Występują zagrożenia epidemiologiczne AIDS, malarią (w północnej części kraju), zdarzają się lokalne ogniska występowania cholery. Służba zdrowia jest stosunkowo dobrze rozwinięta, głównie w stolicy kraju. Istnieje sprawna sieć pogotowia lotniczego np. SOS Intrernational, Medrescue. Koszty opieki medycznej są porównywalne z kosztami w RPA, ale dostęp do niej, zwłaszcza w głębi kraju, jest znacznie trudniejszy. Od podróżnych przybywających do Namibii z krajów o wysokim stopniu rozprzestrzenia się wirusa żółtej febry wymagane jest okazanie w punkcie granicznym potwierdzenia odbycia szczepienia przeciwko żółtej febrze (żółta książeczka).
Informacje dla kierowców.
Zasadniczo wymagane jest międzynarodowe prawo jazdy. Uznawane jest również polskie prawo jazdy pod warunkiem posiadania poświadczonego tłumaczenia dokumentu na język angielski. Na granicy należy wykupić road permit. Obowiązuje ruch lewostronny. Stosunkowo dobrze rozwinięta sieć dróg, dobre oznakowanie, jednakże podczas podróży po drogach szutrowych zdarza się wiele wypadków. Wiele dróg lokalnych w czasie pory deszczowej jest nieprzejezdnych. W czasie podróży nocą (nie zalecane) istnieje ryzyko zderzeń ze zwierzętami.
Podróżowanie po kraju.
W regionach eksploatacji złóż diamentów, głównie na wybrzeżu atlantyckim, obowiązują ograniczenia w podróżowaniu. Ochroną objęte są wydmy na Wybrzeżu Szkieletów.
Bezpieczeństwo turytów.
Zagrożenie przestępczością jest stosunkowo duże (jednak znacznie niższe niż w RPA), zdarzają się napady rabunkowe na drogach i kradzieże.
Przydatne informacje.
Akceptowanym środkiem płatniczym jest rand południowoafrykański.
W stolicy i większych miastach istnieją wypożyczalnie samochodów, w tym z napędem na 4 koła, bardzo przydatnych w Namibii na drogach szutrowych.
Doba hotelowa kosztuje 100-300 USD, miejsca noclegowe o niższym standardzie – ok. 60 USD. Rozbudowana sieć kempingów (prywatnych i państwowych).
W przypadku, gdy osoba małoletnia podróżuje w towarzystwie innych opiekunów (opiekuna) niż rodzice wymagane jest okazanie na przejściu granicznym dokumentu ze zgodą rodziców (letter of authorisation). Dokument ten powinien zawierać dane dziecka oraz opiekuna wraz z danymi dot. paszportów, jakimi się posługują. Podpisy rodziców powinny być urzędowo poświadczone. Dodatkowo, można załączyć do dokumentu kopie dokumentów tożsamości rodziców.
Brak polskiej placówki dyplomatycznej
Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Pretorii (Republika Południowej Afryki).